Het geschatte vermogen van Bill Gates ligt op ongeveer 80 miljard. Maar daar koopt hij geen schilderijen en jachten van. In plaats daarvan probeert hij een betere wereld te kopen.

Het was onder meer een brief van Bills moeder die hem en zijn vrouw Melinda ervan overtuigde dat hun verantwoordelijkheid voor de wereld verder strekt dan hun eigen kring. ‘Van degenen aan wie veel is gegeven, wordt ook veel verwacht,’ schreef moeder Gates vlak voor ze in 1994 aan borstkanker overleed.

Van degenen aan wie veel is gegeven, wordt ook veel verwacht

Sinds 2008 richt Gates zich full time op de Bill & Melinda Foundation waar hij en zijn vrouw tot nu toe 28 miljard dollar aan hebben gedoneerd. Dat maakt de grote man achter Microsoft de grootste filantroop ter wereld.

Maar hoe bepaalt het echtpaar Gates aan wie of wat ze hun geld geven? Er zijn tal van problemen in de wereld; kanker, malaria, terrorisme, klimaatverandering. Hoe weet je welk probleem het meest urgent is?

Om dat te bepalen doet Gates aan effective altruism. Dat kan het beste worden omschreven als vrijgevigheid voor nerds. Vaak baseren we onze keuzes rondom ‘goed doen’ op emoties en aannames in plaats van feiten. We zien een foto van een huilend kind tussen puinresten, en trekken onze portemonnee. Anders ben je harteloos toch?

Gates vindt van niet. Hij baseert zijn keuzes op wetenschappelijke analyses. Zo investeert hij in innovatieve projecten zoals de Omni Processor, een machine die poep in schoon drinkwater verandert en zichzelf van energie voorziet. Sexy? Nee. Nuttig? Ja. Jaarlijks bezwijken 700.000 kinderen aan ziekten die te wijten zijn aan een slechte (of geen) riolering.

Bij effective altruism draait het om de vraag: welk doel redt met het minste geld de meeste levens?

Bij effective altruism draait het om de vraag: welk doel redt met het minste geld de meeste levens? Dit lijkt een heel logische aanpak, maar in de praktijk kan het je soms voor lastige dilemma’s plaatsen. Moet je in het vervolg ‘nee’ zeggen tegen Jantje Beton of het KWF en je geld stoppen in bewezen effectieve programma’s als malaria- en poliobestrijding of ontwormingsprogramma’s? Als je het meeste verschil wil maken met je geld, dan is het antwoord daarop ‘ja’.

Dat klinkt berekend, maar is dat niet juist positief als we daar het meeste goed mee doen? Zo kijkt Gates er in ieder geval naar. Hij is een optimist die gelooft dat we ongelofelijk veel vooruitgang kunnen boeken als we ons hart en verstand samen gebruiken.